Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ma za zadanie ochraniać roszczenia pracowników, gdyby nie mogły być zaspokojone przez niewypłacalnego pracodawcę. Na dochody funduszu składają się składki pracodawców opłacane za osoby, które zatrudniają. Istnieją sytuację, gdzie pracodawca jest zwolniony z opłacania składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych: w przypadku, gdy pracownik ukończył odpowiedni wiek lub gdy pracownik powrócił z urlopu rodzicielskiego.
Jak już wspomniano, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, opłaca się za pracowników – wysokość ustalana jest od wypłat, które stanowią podstawę naliczania składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalno-rentowe.
Zobowiązanymi do opłacania składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, są:
-
przedsiębiorcy, którzy prowadzą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność gospodarczą
-
przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą także na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym w odniesieniu do działalności, która prowadzona jest na terytorium RP
-
oddziały instytucji kredytowych
-
oddziały banków zagranicznych
-
oddziały lub przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych
-
oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń
Składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych należy opłacać za:
-
osoby fizyczne , które w rozumieniu polskiego prawa pozostają z pracodawcą w stosunku pracy
-
osoby, które są zatrudnione na podstawie umowy o pracę nakładczą
-
osoby, które wykonują pracę w oparciu o umowę agencyjną lub umowę zlecenia lu inną umowę o świadczenie usług, co do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia
-
osoby, które wykonują pracę zarobkową na innej podstawie niż stosunek pracy na rzecz pracodawcy będącego rolniczą spółdzielnią produkcyjną, spółdzielnią kółek rolniczych lub inną spółdzielnią, która zajmuje się produkcją rolną.
Zgodnie z ustawą o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, za każdą zatrudnioną osobę przykładowo na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, które podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu, należy opłacać składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Jednak istnieją wyjątki: małżonek pracodawcy, jego dzieci (pochodzące z małżeństwa, dzieci drugiego małżonka, czy też przysposobione), rodzice, macocha, ojczym, osoby przysposabiające, rodzeństwo, wnuki, dziadkowie, zięciowie, synowie, bratowe, szwagierki, szwagrowie – za te osoby nie ma obowiązku opłacania ww. składki. Do tego grona należy również dodać osoby, które wykonują pracę zarobkową w gospodarstwie domowym.
Pracodawca nie ma obowiązku opłacania składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za pracowników, którzy powracają z urlopów rodzicielskich (po urlopie macierzyńskim, dodatkowym macierzyńskich, rodzicielskim, wychowawczym). Okres zwolnienia, to 36 miesięcy i jest on liczony począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie pracownika z danego urlopu.
Zwolnienie to przysługuje tylko i wyłącznie pracownikom w rozumieniu Kodeksu pracy, czyli nie dotyczy zatrudnionych w oparciu o umowy zlecenia. Zatem od pracowników pracujących na umowę o pracę a powracających z wymienionych urlopów, nie ma potrzeby opłacania składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, natomiast za pracujących na umowę zlecenie, a powracających z danych urlopów – należy naliczać składkę. Zasada ta nie ma wykorzystania w przypadku powrotów pracowników z urlopów ojcowskich, chociaż przysługiwał im zasiłek macierzyński.
Z opłat na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych pracodawca może również zrezygnować z uwagi na wiek. Nie ma obowiązku opłacania składki za pracowników, którzy osiągnęli co najmniej 55 lat – w przypadku kobiet oraz co najmniej 60 lat w przypadku mężczyzn. Warto zwrócić uwagę, że zwolnienie to przysługuje nie tylko za pracowników zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę, ale na wszystkie osoby, które zgodnie z ustawą o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy – uważa się za pracowników. Zatem zasada ta dotyczy także osób zatrudnionych w oparciu o umowę zlecenia.
Pracodawca zwolniony jest również z 12-miesięcznego opłacania składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za pracowników, którzy ukończyli 50. lat i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawali w ewidencji osób bezrobotnych powiatowego urzędu pracy. Osoby takie muszą być zatrudnione tylko i wyłącznie na podstawie umowy o pracę.