Przedsiębiorcy zobowiązani są do składania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) różnego rodzaju deklaracji. Składane są one zarówno w trakcie zakładania działalności gospodarczej, jak i w toku jej prowadzenia.
Rodzaje deklaracji ZUS
Deklaracje ZUS-owskie można podzielić na kilka rodzajów, wśród których wymienić trzeba:
-
Deklaracje zgłoszeniowe, które przeważnie składa się wraz z rejestracją działalności gospodarczej, jak i w przypadku zatrudniania nowego pracownika, którego obowiązkowo trzeba zgłosić do ubezpieczenia.
-
Deklaracje rozliczeniowe, które składane są w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej wraz z raportami imiennymi.
W grupie deklaracji ZUS zgłoszeniowych wymienia się formularze:
-
ZUS ZUA – stosowany w przypadku zgłaszania pracownika lub siebie – przedsiębiorcę do ubezpieczeń i w przypadku korygowania danych, gdy osoba zgłaszana jest objęta pełnym ubezpieczeniem społecznym.
-
ZUS ZZA – formularz składa się przy zgłoszeniu do ubezpieczeń siebie bądź pracowników lub w przypadku korekty danych, jeśli osoba zgłaszana jest objęta tylko ubezpieczeniem zdrowotnym
-
ZUS ZIUA – stosowany w przypadku zmiany danych identyfikacyjnych ubezpieczonego, zgłoszonego do ZUS za pośrednictwem formularza ZUS ZUA lub ZUS ZZA,
-
ZUS ZCNA – formularz służący do zgłoszenia danych członków rodziny podatnika bądź pracownika dla celów ubezpieczenia zdrowotnego, albo do wyrejestrowania danej osoby z ubezpieczenia,
-
ZUS ZWUA – formularz, który składany jest w przypadku wyrejestrowania z ubezpieczeń: społecznych i zdrowotnego, wyłącznie społecznych lub wyłącznie zdrowotnego.
Natomiast w kategorii deklaracji rozliczeniowych wymienić należy formularze:
-
ZUS DRA – miesięczną deklarację rozliczeniową lub korygującą, w której płatnik rozlicza wszystkie składki i świadczenia, które podlegają rozliczeniu w ciężar składek na ubezpieczenia.
-
ZUS RCA – imienny raport wykazujący wszystkie należne składki i wypłacone świadczenia z tytułu ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego, w przypadku gdy ubezpieczony podlega pełnym ubezpieczeniom społecznym.
-
ZUS RZA – imienny raport miesięczny o należnych składkach, składany w przypadku, gdy ubezpieczony podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu.
-
ZUS RSA – imienny raport miesięczny dotyczący wypłaconych świadczeń i przerw w opłacaniu składek.
-
ZUS DRA cz. II – raport składany raz do roku przez przedsiębiorcę niezatrudniającego pracowników, który składki opłaca wyłącznie za siebie.
-
ZUS RCA cz. II – raport wypełniany zamiast ZUS DRA cz. II, gdy przedsiębiorca zatrudnia pracowników lub rozlicza się z osobą współpracującą.
Terminy składania deklaracji ZUS
Wyszczególnione powyżej deklaracje ZUS zgłoszeniowe należy złożyć zgodnie z istniejącymi przepisami w terminie 7 dni od zatrudnienia pracownika bądź zmiany danych.
Przyjmuje się, że deklarację rozliczeniową ZUS DRA, wraz z załącznikami w postaci raportów imiennych, przedsiębiorca zobowiązany jest złożyć w terminie:
-
do 5. dnia następującego miesiąca – w przypadku jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych,
-
do 10. dnia następnego miesiąca – w przypadku osób fizycznych, które opłacają składkę wyłącznie za siebie,
-
do 15. dnia następnego miesiąca – w przypadku pozostałych płatników.
ZUS DRA cz. II składa się tylko raz do roku, a gdy przedsiębiorca kontynuuje opłacanie składek do ZUS od przychodu, w kolejnych latach powinien złożyć taką deklarację za styczeń, ponieważ wykazywany jest w niej przychód za rok poprzedni, który jest niezbędny do ustalenia podstawy opłacania składek społecznych.