Przy prowadzeniu działalności gospodarczej naturalne jest wykorzystywanie różnego rodzaju składników majątku. Niektóre z nich muszą być wprowadzone w poczet środków trwałych w księgach rachunkowych – w zależności od tego, jaki jest ich przewidywany okres użytkowania. Wówczas należy określić wartość początkową środka trwałego. Jak to prawidłowo zrobić?
Podstawa prawna ustalania wartości początkowej środka trwałego
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) wskazuje w art. 22g, że za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych uważa się:
-
w przypadku odpłatnego nabycia środka trwałego – cenę nabycia;
-
w przypadku częściowego, odpłatnego nabycia – cenę rynkową stosowaną w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, ale z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania;
-
w przypadku wytworzenia środka trwałego we własnym zakresie – koszt wytworzenia;
-
w przypadku nabycia środka trwałego w drodze spadku, darowizny lub w inny, nieodpłatny sposób – wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny lub umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości.
Cena nabycia i koszt wytworzenia
Za cenę nabycia uważa się przy tym kwotę, jaka należna jest sprzedającemu daną rzecz lub prawo, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania. Wśród kosztów powiększających cenę nabycia wymienia się koszty:
-
transportu,
-
załadunku i wyładunku,
-
ubezpieczenia w drodze,
-
montażu,
-
instalacji,
-
uruchomienia programów i systemów komputerowych,
-
opłat notarialnych, skarbowych i innych,
-
odsetek i prowizji.
Wartość wspominanych kosztów przedsiębiorca powinien pomniejszyć o podatek od towarów i usług, chyba że podatek VAT nie jest podatkiem naliczonym albo podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o VAT. Jeśli chodzi o import, to wówczas cena nabycia obejmować będzie cło i podatek akcyzowy naliczany od importu konkretnych składników majątku.
Koszt wytworzenia zdefiniowany został również w art. 22g ustawy o PIT w ust. 4. Przez koszt ten należy rozumieć wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za pracę wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych Do kosztów wytworzenia środka trwałego nie można zaliczyć:
-
wartości pracy własnej i pracy małżonka czy dzieci małoletnich,
-
kosztów sprzedaży,
-
kosztów ogólnego zarządu,
-
pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, np. odsetek od pożyczek.
Cena nabycia i koszt wytworzenia podlegają korekcie o ewentualne różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania do użytkowania środka trwałego.