Zabronienie niektórym przedsiębiorcom prowadzenia sprzedaży produktów i usług w niedziele, przy jednoczesnym dopuszczeniu wyjątków od tej reguły, może uderzać w podstawowe prawa obywateli zagwarantowane im przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej. Czy zatem można uznać, że projektowany i szeroko omawiany zakaz handlu w niedzielę jest niekonstytucyjny?
Zdaniem Polskiej Rady Centrów Handlowych
Zakaz handlu w niedziele szczególnie uderzy, o ile zostanie wprowadzony, w działalność centrów handlowych, hipermarketów i galerii. Być może to właśnie spowodowało, że Polska Rada Centrów Handlowych wypowiada się na jego temat. Ocenia, że przedstawiony przez rządzących projekt ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele, zawiera wiele błędów legislacyjnych, a jego niektóre postanowienia mogą stać w opozycji do zapisów Konstytucji RP.
PRCH wskazała, że w art. 32 ustawy zasadniczej założono, że każdy obywatel jest równy wobec prawa. Nikogo nie powinno się traktować ani lepiej, ani gorzej wobec przepisów. Równość wobec prawa opiera się na stosowaniu prawa wobec wszystkich, bez wyjątku, z jednakową miarą i bez dyskryminacji, czy faworyzowania.
Jednocześnie procedowany przez polityków projekt ustawy wprowadzającej zakaz handlu w niedziele może być uznany jako przejaw dyskryminacji:
-
przedsiębiorstw franczyzowych, jako że ma być zakazana indywidualna działalność w takiej formie, a dozwolona działalność pod własnym logo,
-
ze względy na branżę i format handlowy – ustawa zakłada wyjątek od zakazu handlu w niedziele dla sprzedawców dewocjonaliów, a wiele innych grup produktowych nie będzie można sprzedawać w takie dni,
-
ze względu na miejsce zatrudnienia, ponieważ zakaz będzie wprowadzony dla placówek handlowych, a ustawa umożliwi lub zobowiąże do pracy pracowników w innych sektorach gospodarki,
-
formatów handlowych – zakaz dotyczy placówek handlowych, a już stacje benzynowe będą mogły działać bez przeszkód w niedziele i święta.
Dodatkowo udostępnienie możliwości prowadzenia handlu na stacjach benzynowych może być postrzegane jako przejaw faworyzowania spółek publicznych, ponieważ stacje to w większości własność spółek z udziałem Skarbu Państwa.
Zaufanie obywateli do państw i pewność prawa
W art. 2 Konstytucji RP zakłada się, że Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Tymczasem ustawa ograniczająca handel w niedziele może być niezgodna z zasadą zaufania obywateli do państwa i pewności prawa, z uwagi na liczne wady legislacyjne, niespójność i dyskryminację niektórych podmiotów.