Straty ponoszone w toku prowadzonej działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę mogą mieć różne przyczyny. W zależności od nich czasem będzie można je księgować w firmowym rachunku podatkowym.
Straty ekonomiczne wywołane zdarzeniami losowymi
W wyniku wichur, huraganowego wiatru, tornad, nawałnic czy powodzi może dojść do powstania strat po stronie przedsiębiorcy. Jeśli wynikają one z katastrof naturalnych czy klęsk żywiołowych, co do zasady mogą być postrzegane w kategorii kosztu podatkowego. W przypadku ich zaistnienia będziemy mieć do czynienia z sytuacją trudną do przewidzenia i zapanowania na nią. Nie można jej także skutecznie przeciwdziałać. Warunkiem rozliczenia takiej straty ekonomicznej w kosztach firmowych, w firmowym rachunku podatkowym będzie zawsze racjonalność działań podatnika. Dla rozliczenia strat powstałych w środkach trwałych w wyniku zdarzeń losowych przedsiębiorca musi udowodnić przed fiskusem, że nie przyczynił się on do nich w jakikolwiek sposób, czyli dołożył wszelkich starań, by się przed nimi zabezpieczyć.
Co więcej, warto zauważyć, że straty w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych nie stanowią kosztu w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1. Tylko pozostała część takiej straty może być rozliczona w rachunku podatkowym przedsiębiorcy.
Straty w towarach w kosztach podatkowych
Ustawodawca pozwala na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów i obniżenia o nie podstawy opodatkowania strat w towarach, ale trzeba określić ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i właściwie je udokumentować. Trzeba też wskazać, że poniesiona strata nie była wynikiem nieracjonalnego działania podatnika.
Strata z tytułu likwidacji inwestycji w obcym majątku
W przypadku gdy przedsiębiorca np. przejmuje lokal po innym podmiocie, gdzie była realizowana inwestycja w obcych środkach trwałych, może dojść do sytuacji, w której inwestycja nie zakończy się i nie zostanie w całości zamortyzowana. Niezamortyzowaną wartość inwestycji w obcym środku trwałym można rozpatrywać jako stratę i obciążyć nią koszty podatkowe. Jednak trzeba pamiętać przy tym, że w kategorii kosztów podatkowych nie mieszczą się straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeśli utraciły one przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności. Gdy utrata tej przydatności wynika z innych przyczyn, strata związana z likwidacją środka trwałego będzie zaliczana do firmowych kosztów podatkowych.